Yeni tip corona virüsü covid-19’un hızlı bir şekilde yayılım göstermesi insanları yediğinden tutun da alışveriş yaptığı her şeyden şüphe duyar hale getirerek, “Virüs kargo paketinden bulaşır mı?”, “Marketteki gıda ambalajından geçer mi?”, “Dışarıdan yemek siparişi vermek doğru mu?” gibi soruları sorar hale getirdi.
New England Tıp Dergisi’nde yayımlanan bir çalışma bu sorulara birer yanıt niteliğinde.
New England Tıp Dergisi’nde yayınlanan ve Sabri Ülker Vakfı’nın derlediği bilgilere göre; yeni tip corona virüsün kuryeden kargo paketini teslim alma sırasında, markette alışveriş sırasında herhangi bir gıda ambalajına dokunduğunuzda veya vermiş olduğunuz yemek siparişi tesliminde kolaylıkla geçemeyeceği, bu şekilde bulaşma riskinin düşük olduğu belirtildi.
Corona virüs hangi yüzeyde ne kadar yaşıyor?
Yine yanı şekilde yapılan çalışmada, yeni tip corona virüsü COVID-19’un neden olduğu salgınla ilgili olarak, bakır yüzeylerde 4 saat, karton yüzeylerde 24 saat, plastik ve paslanmaz çelik yüzeylerde ise 2-3 güne kadar yaşayabildiği bilgisi paylaşıldı.
Bu yüzeylerde virüs miktarının hızlı bir şekilde azaldığı belirtilerek, söz konusu virüsün yarı ömrünün paslanmaz çelik ve plastik yüzeylerde sırasıyla 5.6 saat ve 6.8 saat olduğu açıklandı.
Açıklamada verilen yarı ömür tabirinin, viral konsantrasyonun yarıya düşmesi için gerekli olan zaman dilimi olduğu daha sonra virüs miktarının zamanla düşmeye başladığı bilgisine yer verildi.
Paketin üzerine COVID’li biri hapşırsa bile..
Diyelim ki elinize aldığınız paket üzerinden virüsün size bulaşması için öncelikle paketi taşıyan kişinin covid-19 virüsü ile enfekte olmasının yanında söz konusu virüsün aktif olması gerekiyor.
Yani kuryenin burnunu sildikten sonra ellerini yıkamadan paketinize virüsü bulaştırmış olmasının ardından paketi sizin teslim almanıza kadar geçen süre zarfında virüsün yaşamsal faaliyetlerini paket üzerinde de aktif olarak sürdürmesi gerekir.
Bütün bu olayın ardada olduğunu düşünürsek hapşırdıktan hemen sonra kuryenin paketi hemen eline alması gerekir. Tabi virüsünde paket üzerine geçtiğinde yaşamsal faaliyetinin devam etmesi.
Virüsün paketin üzerinde olması yeterli değil
Uzmanlar bu duruma, “Yeterli-Bileşen Neden Modeli” olarak açıklık getiriyor. Pastanın dilimleri olarak düşünürsek, ilk olarak paketi taşıyan aracının hapşırması/öksürmesi ile birlikte viral partiküllerin pakete geçmesinin ardından paketin tarafınızdan teslimi arasındaki sürenin çok kısa olması gerekiyor.
Sizin de paketi teslim aldıktan sonra tam olarak enfekte olan noktaya dokunmanız. Temas sonrası ellerinizi yıkamadan yüzünüze veya ağzınıza dokunarak paket üzerindeki virüs ile enfekte olmanız. Yani paranın dilimleri değil tamamının aynı anda düşünülmesi gerekiyor. Benzincisi kırmak için alınacak önlemler ise şu şekilde;
Kuryeden paketi teslim aldıktan sonra kapı önünde birkaç saat bırakarak ellerinizi yıkayın. Paket üzerinde virüs olabileceği endişesi var ise üzerine dezenfektan sıkarak silebilirsiniz. Paketi tamamen açtıktan sonra da elleriniz tekrar yıkayın.
Market alışverişinde nelere dikkat edilmeli?
Gerçekten ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız market alışverişine çıkın. Markette diğer müşterilerle aranızda yaklaşık olarak 2 metre mesafe bırakarak dolaşın. Almayı düşündüğünüz ürünleri alışveriş sepetinize bırakın ve alışverişi sırasında ellerinizi yüzünüze ve ağzınıza sürmeyin. Eve geldiğinizde ellerinizi tavsiye edildiği gibi yıkayın.
Marketten satın almış olduğunuz ürünleri kullanmadan uzak bir köşede birkaç saat bekletin. Böylelikle eğer paket üzerinde virüs varsa sayısı azalacaktır. Hemen kullanmanız gereken bir ürün ise paket üzerini dezenfektan ile silin. Meyve ve sebzeleri normal bir şekilde yıkayın.
Riski en aza nasıl indirgeriz?
Bütün yüzeylerden bulaşma riski her zaman vardır. Günlük hayatta tamamen her şeyden uzaklaşmak mümkün olmayabilir. Yaşamsal faaliyetlerin devamı için market alışverişi yapmak zorundayız. Yada kuryeden paket veya yemek siparişi teslim almamız gerekebilir. Riski tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmadığı gibi bazı küçük önlemler alarak bu oranı en aza indirmeniz gerekir.