Enginarın faydaları nelerdir? Hangi hastalıklara iyi gelir? Enginar nasıl pişirilir? Zararları var mı? En büyük faydası yaprağında mı kendisinde mi? Bugün enginarın insan sağlığına olan faydalarını enine boyuna öğreneceğiz. Enginar hayatımızın en önemli sebzelerinden bir tanesi olacak öneme sahip, peki ama nasıl bu kadar kesin konuşabiliyoruz?
Enginarı pazarda yaprağıyla veya soyulmuş, ayıklanmış haliyle görüyoruz.
Enginar dolmasıyla, zeytinyağlısıyla ve çeşitli yemekleriyle göz doyuruyor. Biz onu sebze olarak bilsek de aslında olağan dışı dikenimsi bir çeşittir.
Akdeniz bölgesinde yetişen ve bir kış çiçeği olan enginar Akdeniz mutfağının vazgeçilmezidir. Sağlığa olan etkileri ve yararları ile iyi bilinir. Bununla ilgili sağlıktan, saça, cilde olan bütün faydalarını bu yazıda bulabileceksiniz.
Enginarı Kısaca Tanıyalım
Az öncede söylediğimiz gibi Akdeniz bölgesine aittir ancak Avrupa’da, Amerika’da, Ortadoğu ülkelerinde bulunabilir. Ancak Asya ülkelerinde çok daha az görülür. Botanik olarak baktığımızda enginar, Cynara cardunculus familyasına aittir. Enginar 1-2 metre boyunda, yeşil renge sahip ağaçlarda ya da enginar bitkisi olarak yetişir.
Enginarın sahip olduğu şekli bir küreye benzetirsek yaklaşık altı ila on cm çapa, 150 gram ağırlığa sahiptir. Yol kenarında enginarların ayıklanıp beyaz etli kısımlarının satıldığını görmüştür. Beyaz ve yenilebilir olan kısım aslında enginarın çiçek başında olan tomurcuk kısmıdır.
Ayrıca diğer en çok sevilen ve tüketilmeye çalışılan kısmı ‘’enginar kalbi’’ dediğimiz tomurcuğun kaynağıdır. Bunlar en alt, taban kısımlarında bulunur. Enginar kalbi çok daha lezzetlidir eve daha pahalıdır. Genellikle enginarlar orta ve büyük boylarda yeşil veya mor renklerde olurlar.
Şifa kaynağı ve lezzetli enginarın sağlığa olan faydalarını inceleyelim.
Enginarın Faydaları Nelerdir?
- Kanserden Korur
- Kalp Sağlığına Çok İyi Gelir
- Sindirimi Kolaylaştırır
- Karaciğeri İyileştirir
- Kemikleri Güçlendirir
- Folik Asit Kaynağıdır
- Metabolizmayı Hızlandırır
Kanserden Korur
Antioksidanlar hücreleri adeta bir muhafız gibi korur. Zedelenmesini, yaşlanmasını ve zarar görmesini engeller. Antioksidan dediğimiz öğeyi dışarıdan, yiyeceklerden alabilirsiniz. Ancak, enginarın antioksidan kapasitesinde en popüler olduğunu biliyor muydunuz?
Yapılan bir çalışmaya göre, 1000 adet sebze türü incelenmiş ve antioksidan içerikleri kıyaslanmıştır. Bu çalışmada 7.sırayı enginar almıştır. Enginarda bulunan polifenol dediğimiz içerik bu etkiyi sağlar.
Aynı zamanda C vitamini antioksidan etkilidir ve oldukça bol bulunur. Bu yüksek antioksidan kapasite, kanser hücrelerinin oluşumunu engeller. Oluşan kanser hücrelerine enginar yapraklarının ekstraktı enjekte edildiği zaman hücrelerin çoğalmasının azaldığı görülmüştür.
Prostat kanseri, meme kanseri ve löseminin oluşumunu engelleyebilir. İçerisinde bulunan flavonoid dediğimiz bileşenler meme kanserini engeller. Eğer kanserden korunmak ve önlemek istiyorsanız enginar tüketmeye neden başlamıyorsunuz?
Kalp Sağlığına Çok İyi Gelir
Aslında kalp sağlığı diyince kolesterolden, kalpteki damarların sağlığından, kanın vücudunuzda rahatça dolaşabilmesinden bahsediyoruz. Enginarın bununla ne ilgisi vardır? Doğrusu, yiyeceklerin bunlara nasıl etkisi olabilir? Kötü beslenme sonucu kalp damarlarında tıkanıklıklar, yağların damar yüzeyine birikmesi görülür. Ve bu da kalp krizine sebep olur. Enginarın yapraklarındaki bileşiğin, damarınızda biriken yağları toparlayıp dışarı attığı ve damar sağlığını iyileştirdiği görülmüştür. Kalp krizi belirtilerini daha önce şurada açıklamıştık.
Kan tahlillerinde görünen HDL dediğimiz iyi kolesterolün artışını, LDL yani kötü kolesterolün ise düşüşünü sağlamaktadır. Enginar içerisindeki cynarin ve lakton isimli birleşikler sayesinde vücuttaki kolesterol sentezini engeller. Kandaki total kolesterol düzeyinin azalmasını sağlayan safra salgısını arttırır.
Damarlardaki yağlanma ve kolesterol ölümcül kalp krizinin sebeplerinden en önemlisidir. Fark ettiyseniz enginarın beyaz kısmından değil yapraklarının faydasından bahsettik. Kolesterolünüzü düşürmek, damarlarınızı güçlendirmek istiyorsanız enginarı beyaz kısmıyla, yapraklarıyla ve kalbiyle tüketmeye, yemeklerinizi çeşitlendirmeye çalışın.
Sindirimi Kolaylaştırır
Sebze tüketiminin bağırsakları çalıştırdığı, tuvalete çıkmayı kolaylaştırdığı doğrudur. Sebebi ise içeriğindeki liften kaynaklanır. Lif, bağırsak hareketlerinin artmasını, dışkının yumuşamasını ve hacminin artmasını sağlar. Enginarın yaprağında, kalbinde ve beyaz etli kısmında yüksek miktarda lif bulunur. Sadece tuvalete çıkmayı, sindirimi mi kolaylaştırır? Tabi ki hayır! Düzenli bağırsak hareketleri kolon kanserini, şişkinliği ve sancıları, mide kramplarını engeller.
Sindirim açısından bir başka yararı da safra kesesi üzerindeki etkisidir. Enginar, iltihaplı safra keseciklerinde yatıştırır. Safra, karaciğerdeki tıkalı kanalın problemini çözebilir. Sindirime yardımcı safra ve gastrik enzimlerin üretimini ve salınımını arttırdığı söylenebilir. Sindirim ve kabızlık problemi çekenler haftada 2 kez enginarı sofralarından eksik etmemelidir.
Karaciğeri İyileştirir
Enginarın tıbbi olarak en çok bilinen faydası karaciğer hastalıklarının tedavisinde kullanılmasıdır. Karaciğer belirtileri için bu yazımızı da mutlaka okumanızı tavsiye ederiz. Yüz yıllardır karaciğer tedavisinde kullanılan enginarın neden karaciğeri iyileştirdiği hakkında modern tıpta çok fazla bilgi yoktu. Ancak içinde bulunan cynarin ve silymarin isimli iki bileşenin karaciğerdeki toksinleri uzaklaştırdığı ve atılmasını kolaylaştırdığı anlaşıldı.
Bu antioksidanlar hasar görmüş bir karaciğeri tedavi edici, hücrelerinin onarılmasını teşvik edicidir. Karaciğer hasarı, siroz, karaciğer yağlanması yaşayan bireyler düzenli olarak enginar tüketebilir. Enginar ekstraktı olarak takviye alabilir.
Kemikleri Güçlendirir
Güçlü ve sağlam kemikler ergenlikte, genç yetişkinlik döneminde oluşturulur. Bu dönemde tüketilen yiyeceklerin besin değeri çok önemlidir. Enginarı daha sağlıklı kemiklere sahip olmak için tüketebileceğinizi düşündünüz mü? Enginarda bulunan K vitamini, kemik sağlığını geliştirir. K vitamini kemik oluşumunu sağlayan metabolitleri arttırır.
Magnezyum, fosfor ve manganez gibi mineralleri içeren markette ve pazarda bulabileceğiniz en iyi yiyeceklerden biridir. Bu mineraller, kemik sağlığının ve kemik yoğunluğunun arttırılmasında önemli bir rol oynar. Osteoporoz gibi durumların oluşmasını engeller. Hala sofranızda enginar yemiyor musunuz??
Folik Asit Kaynağı
Folik asitin önemini şöyle açıklayalım: daha anne karnında bile ihtiyaç duyarız ve folik asiti anne karnında yeterli almayan bebekler nöral tüp defekti denilen hastalıkla dünyaya gelirler. Doğmadan önce bile bizi bu kadar etkileyen bir vitamin yetişkinlik döneminde de etkilemez mi? Enginarın en büyük faydalarından biri folik asit kaynağı olmasıdır. Vücuttaki enzimatik reaksiyonlara yardımcı olur. Gebelik öncesi dönemde DNA’nın sentezi ve nöral tüp defektinin oluşmaması için gereklidir.
Metabolizmayı Hızlandırır
Metabolizma hızlandırmak sadece spor yaparak veya acı yiyerek olabilecek bir durum değildir. Vücudunuz, organlarınız, gözünüz, parmaklarınız hücrelerden oluşur. Hücreleriniz siz bu yazıyı okurkan bile çalışmakta ve sinyalleri birbirine yollayarak sizin tepki vermenizi, görmenizi, okumanızı sağlamaktadır. Hücrelerin birbirine sinyal vermesini sağlayan iletkenler aslında vitamin ve mineraller sayesinde olur.
Enginar içerisinde niasin, vitamin B-6, tiamin ve pantotenik asit, magnezyum ve manganez bulundurur. Bunların ne olduğu kafanızda canlanmamış olabilir ama hücre iletiminde dolayısıyla metabolik süreçte çok çok önemlidir. Magnezyum vücutta protein sentezinde kullanılır, kalsiyumun alımını ve kullanımını düzenleyerek kemik oluşumunu sağlar. Vücudunuzda daha iyi, daha çok iletim sağlayabilen hücreler istiyor musunuz?
Veya şöyle diyelim metabolizmanızın hızlanmasını ister misiniz? O zaman buzdolabınızda mutlaka enginar bulundurmayı unutmayın!
Enginar nasıl seçilir?
Artık enginar için alışveriş yapmaya ikna oldunuz ve markete, pazara gitmeye karar verdiniz değil mi? Alırken en yeni, taze ve en kaliteli ürünü nasıl seçeceğinizi bilmek önemlidir. Enginar alırken dikkat etmeniz gereken sıkı, sağlam ve ağır bir enginar seçmenizdir. Enginar sıkıca sarılmış büyük yapraklara sahip olmalıdır. En iyi enginar sımsıkı ve sert yaprakları olanlardır. Kök kısmı etli olmalıdır. Tüylü ve solgun, sümüksü, kuru yapraklara sahip bir enginar olmamasına dikkat etmelisiniz.
Enginar nasıl saklanır?
Enginarı buzdolabında saklamalısınız ve yıkamamalısınız. Yıkanmış ıslanmış enginarlar çok çabuk bozulacak ve çöp olacaktır. Taze ve kuru enginarı gevşek bir şekilde plastik veya alüminyum folyo ile sarmalısınız. Tazeliği bir haftaya kadar sürer, ancak mümkün olduğunca çabuk tüketmelisiniz. Pişmiş olan enginarı buzdolabına koymadan önce soğutmalısınız. Soğuk haliyle yerleştirilen pişmiş enginar 1-2 güne kadar saklanabilir.
Enginarların faydalarını anlatan bu yazı umarım sizin için bilgilendirici ve yararlı olmuştur. Enginarı buzdolabınıza ve mutfağınıza koymamak için hiçbir neden yok!