Birçok ebeveyn için şaşırtıcı olsa da, baş ağrıları (hem migren hem de gerginlik tipi klasik baş ağrıları) çocuk popülasyonunda oldukça yaygındır.
Migren çocuklarda yaş ilerledikçe daha yaygın hale gelir.Baş ağrısının, 7 yaşın altındaki çocuklarda yüzde 2.5, 5 ila 15 yaş arasındaki çocuklarda yaklaşık yüzde 10 ve 15 ila 19 yaş arasındaki gençlerde yaklaşık yüzde 28 oranında görüldüğü araştırmalar sonucunda belirlenmiştir.
Erkek çocuklar ergenlikten önce daha sık migren olma eğilimindedir.Ancak kız çocuklarında ergenlikten sonra muhtemelen östrojenin rolü nedeniyle daha sık görülür.
Çocuklarda Migren Belirtileri
Migren, genellikle diğer baş ağrılarına göre daha şiddetlidir ve çocuklardaki semptomlar yetişkinlerden farklı olabilir. Örneğin, daha küçük çocuklarda ağrı iki saatten az sürebilirken, yaşlılarda ve yetişkinlerde tipik olarak en az dört saat sürer.
Daha küçük yaşlarda migren başın her iki tarafında, orta-şiddetli olarak görülürken, geç ergenlik döneminde ve 20’li yaşların başlarında daha çok yetişkinlerdeki gibi tek taraflı görülür.
Çocuklarda migren belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Kafadaki damarlarda atım gücü artması ve zonklayan baş ağrısı
- Mide bulantısı ya da kusma
- Işığa duyarlılık (fotofobi)
- Sese duyarlılık (fonofobi)
- Olmayan kokuları hissetme
- Karın ağrısı
Migrenden önce veya migren başladığında başlayan, görme bozukluğunu, vücudun bir tarafındaki kas zayıflığını (hemiparezi) veya dil bozukluğunu (afazi) içerebilen bir aura dönemi hissedilebilir.Ama bu her zaman olmayabilir.
Bu semptomlar tipik olarak yürüme veya merdiven çıkma gibi rutin fiziksel aktivitelerle daha da kötüleşir.
Genelde çocuklarda migren atağı başladığında, çocuğun aşırı hareket içinde olduğu farkedilir. Belirtilerini tanımlayamayan çok küçük çocuklar ise başlarını tutabilir veya ağlayabilir.
Çocuklar nadiren, beyin sapı auralı migren semptomlarını yaşayabilir:
- Yavaş veya sessiz konuşma (dizartri)
- Vertigo (baş dönmesi)
- Kulaklarda çınlama
- Çift görme (diplopi)
- Görme bozuklukları
- Anormal, sakar hareketler (ataksi)
- Azalan bilinç düzeyi
- Azalan işitme
- Migren başlamadan önce aynı anda uyuşma ve her iki tarafta da karıncalanma hissi (iki taraflı parestezi)
Çocuklarda Migren Sebepleri
Eğer ailedeki diğer bireylerde migren varsa, bunun çocuklarda da görülmesi daha olasıdır.
Bu potansiyel genetik ve çevresel faktörlerin yanı sıra, hiç kimse tam olarak migrene neyin neden olduğunu bilmiyor. Teoriler beyindeki serotonin adı verilen bir nörotransmiterde düşüş ve kalsitonin geni ile ilgili peptid (CGRP) olarak adlandırılan bir protein artışı gibi beyindeki değişikliklerden dolayı olduğunu desteklemektedir.
Yetişkinlerde olduğu gibi, çocuklarda da migren aşağıdaki durumlarla birlikte tetiklenebilir:
- Stres ve kaygı
- Hava değişiklikleri
- Açlık
- Uyku eksikliği veya uyku düzeninde değişiklik
Migren Teşhisi
Beynin, bilgisayarlı tomografi (BT) taraması veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi testleri klasik olarak yapılsa da, diğer migren nedenlerini ekarte etmek için sinüs röntgeni veya lomber ponksiyon yapılabilir. Migren teşhisi genellikle basitçe çocuktaki ağrıların çeşidini,durumunu inceleyerek ve emar gibi bazı görüntüleme yöntemlerini kullanarak yapılır.
Çocuğunuzun tekrarlayan migren ve normal bir nörolojik muayenesi olması durumunda, ani olarak şiddetli baş ağrısı çekmeye başlamadıkça görüntüleme testleri gerekli değildir.
Çok sayıda farklı migren tipi vardır, ancak en yaygın olanı aurasız migren, ardından auralı migrendir. Çocuğunuzun doktoru, çocuğunuzun ne tür bir migren tipine sahip olduğunu belirlemek için aşağıdaki gibi uluslararası ölçütleri kullanacaktır:
- Çocuğun aura olmadan en az beş migren atağı veya aura ile en az iki migren atağı geçirmesi
- Migren ataklarının tedavi edilmediğinde veya başarısız olarak tedavi edildiğinde 2 ila 72 saat sürmesi
- Migrenin bu özelliklerden en az ikisine sahip olması: Kafada aşırı nabız atışı, tek taraflı ağrı (Ancak yukarıda belirtildiği gibi küçük çocuklar genellikle başlarının her iki tarafında ağrı hisseder), fiziksel aktivite ile ağrının kötüleşmesi
- Migren atağı sırasında bulantı,karın ağrısı,ışığa ve sese hassiyet hissedilmesi gibi aura semptomları
Bu sorulara verilen cevaplar ile genelde migrenin tipi saptanır.
Hekim ayrıca çocuğunuzun baş ağrısının gerginlik baş ağrıları, küme baş ağrıları,enfeksiyon, travma gibi başka bir şeyden kaynaklanan baş ağrısı olup olmadığını da sorgulayacaktır.
Migren Tedavisi
Migren için kesin bir tedavi yoktur, ancak mevcut migren tedavileri genellikle çocuğunuzun migren sıklığını azaltmaya ve migren semptomlarının şiddetini azaltmaya yardımcı olabilir.Hekim aşağıdaki faktörlere göre bireysel bir tedavi planı oluşturacaktır:
- Migrenin sıklığı
- Migrenin süresi
- Migrenin şiddeti
- Migrenin Tylenol (asetaminofen), Aleve (naproksen) veya Motrin (ibuprofen) gibi reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçlara yanıt verip vermediği
- Migrenin çocuğun yaşamını ne ölçüde etkilediği
- Çocuğun sahip olabileceği diğer tıbbi durumlar
Migren tedavileri genel olarak şu şekilde sıralanabilir
Migren başladığında, bir ağrı kesici (asetaminofen, naproksen veya ibuprofen) yaşına uygun bir dozda, mümkün olduğunca çabuk,hekimin önerisi ile alınmalıdır.Ancak bazen bu ilaçların sık alınması da baş ağrısına sebep olabilir.
Mide bulantısı ve kusma, çocuğunuzun migren ataklarının büyük bir parçasıysa, Zofran (ondansetron) gibi bir mide bulantısı ilacı
verilebilir.
Hekim tercih ettiği zaman triptan denilen bir ilaç grubu tedavide denenebilir.
Bu ilaçlar tek başına işe yaramadığında, doktor bu ilaçları aynı anda aldırmayı tercih edebilir.
Dr. Ahmet Kerim Demirbaş – fizyolojiktibbibilgiler.com