Sigaranın Zararları Nelerdir? Değişmek İçin Güzel Bir Gün

İnsan sağlığını olumsuz yönde etkileyen ama tüketicisi de bir o kadar fazla olan Sigara, içildiğinde vücudumuza ne gibi zararlar bırakıyor madde madde değineceğiz. Sigara hiçte hafife alınacak türden değil, paketlerin üzerinde ve reklamlarda gördüğünüz gibi vücudun neredeyse her organına zarar veriyor.

Zararları günümüzde kamu spotları ile yeterince aydınlatılmasına rağmen insanların sigarayı bırakmaya karşı hiçbir çabaları yok.

Birçok hastalığın sebebi olan sigara, toplumun büyük kısmı tarafından içilmeye devam ediyor.  Ama yinede merak edenler, nasıl zarar verdiğini öğrenmek isteyenler için sigaranın tüm zararlarını bu yazıda ele almaya çalıştık. Belki de bilmediğiniz zararlar hakkında bilgi sahibi olabileceksiniz. Dünya Sağlık Örgütü’nün 2015 verilerine göre Türkiye’de 15 yaş üstündeki bireylerin %39,5’i sigara kullanıyor.

Amerika Birleşik Devletlerinde ölümlerin 5’te 1’i sigara tüketimi sonucu ortaya çıkan hastalıklardandır. Eldeki verilere göre ise sigara içen 2 kişiden 1’i sigara kullanma sonucu meydana gelen bir hastalıkla öleceği tahmin edilmektedir. Sigara içmek, bir erkeğin ömrünü yaklaşık 12 yıl, bir kadının ömrünü ise yaklaşık 11 yıl kısaltır. Zararları hakkında belki kendimiz öğrenmek belki de sevdiklerimize anlatabilmek için biraz bilgi sahibi olalım.

İnsan sağlığını tehlikeye sokan tütün mamülleri:

Yolda giderken arabanın arkasından siyah dumanlar çıktığını ve sizin yanınızdan geçtiğini hiç hatırlıyor musunuz? İşte bu da hayatınızı tehlikeye atabilecek bir tütün mamülü, şöyleki; karbon monoksit gazı, araçların egzoz dumanlarında bulunur ve yüksek dozları öldürücüdür. Kandaki oksijenin yerini alarak organlara oksijenin gitmesini azaltır ve organların çalışma kapasitesini azaltır, aşırı doz durumunda ise çalışmayı durdurur.

Kısaca Sigaranın Zararları

Sigaranın zarar verdiği organlar ve neden olduğu rahatsızlıklar:

• Kalp ve Dolaşım Sistemi
• Beyin ve Sinir Sistemi
• Bağışıklık sistemi
• Kemik Sistemi
• Akciğer ve Solunum Sistemi
• Cilt
• Ağız
• Üreme ve doğurganlık
• Kanser

Sigarayı soluduğunuz için sadece akciğeriniz etkilenmiyor. Sizce bu kadar organı etkilemesi mantıklı mı? Gerçekten zehir değil mi? Evet sigara vücudun neredeyse tüm sistemlerini etkiliyor.

Hangi sigara markasını kullandığınız veya nasıl tükettiğiniz önemli değildir. Nargile, puro şeklinde tüketilmesi hiçbir şey değiştirmez. Sigara, 600’den fazla madde içerir; bunların çoğu puroda ve nargilede bulunmaktadır.

Bu maddeler yanarken, 600’le kalmayıp Amerikan Akciğer Birliğine göre 7000’den fazla kimyasal madde üretmektedir. Bu kimyasalların birçoğu zehirlidir ve en az 69 tanesi kanserojen etki göstermektedir. Sigara, birçok sağlık problemlerine yol açıyor. Şimdi tek tek bunları inceleyelim.

Sigaranın Zararları Nelerdir?

1. Beyin ve Sinir Sistemi
2. Kemikler
3. Kalp ve Dolaşım Sistemi
4. Bağışıklık Sistemi
5. Akciğer ve Solunum Sistemi
6. Ağız
7. Doğurganlık
8. Cinsel Sağlık
9. Göz Sağlığı
10. Cilt
11. Kanser

Beyin ve Sinir Sistemi

Sigara, felç kalma ihtimalini 2 ila 4 kat arttırmaktadır. Felç kalmak, beyin hasarına ve ölüme neden olabilir. Felcin beyin hasarına neden olmasının bir yolu beyin anevrizmasıdır. Anevrizma nedir? Damarınız zayıflar, güçsüzleşir ve balon gibi şişkinlik yapar. Bu balon bir zaman sonra patlayabilir ve kanamaya neden olur.

Vücut içinde gerçekleşen bu kanama ise ölüme yol açan çok ciddi bir durumdur. Tütünün veya sigara kullanmanın bir diğer etkisi ise nikotin denilen oldukça sık duyduğumuz bir maddeden dolayı oluşur.

Nikotin, ruh halinizi bile değiştirebilecek bir zehirdir. Beyninize sadece birkaç saniye içinde ulaşır ve sizi bir süre sonra daha enerjik hissettirir. Fakat bu etki azaldığında, kendinizi daha yorgun hissedersiniz. Enerjinizin ve moralinizin bir anda yükselip bir anda çöktüğüne hiç şahit oldunuz mu? Eğer sigara içiyorsanız ve bırakmayı bir türlü başaramıyorsanız sebebi nikotin alışkanlık yaratır. Bu yüzden insanlar sigarayı bırakmakta çok zorlanırlar.

Nikotin içmenizin azalması bilişsel (beyin) işlevlerinizin azalmasına, endişeli ve depresif hissetmenize neden olabilir. Baş ağrısı ve uyku sorunları yaşayabilirsiniz. Sigaranın içeriğindeki sadece bir maddeden bahsettiğimizi unutmayın.

Kemikler

Sigara içmek sadece akciğerleri etkilemez demiştik. Ancak, kemiklerinizi bile etkileyeceğini biliyor muydunuz? Yapılan son çalışmalar gösteriyorki sigara kullanımı sonucu kemik yoğunluğunuz azalıyor. Kemiklerinizin kolay kırılmasına ve zayıflamasına neden olan osteoporoz hastalığına yaklanma riskinizi arttırıyor.

İncelenen sigara kullanan kadın ve erkeklerde çok zayıf kemik yapısına rastlanmıştır. Sigarayı bırakmayı düşünüyorsanız bırakmak, düşük kemik kitlesi ve kırıkların oluşma riskini azaltıyor. Ancak, çok eskiden beri sigara kullanan biriyseniz bu etkiyi azaltmak birkaç yıl sürebilir.

Bunlara ek olarak erken yaşlarda sigara kullanmaya başlayan bayanlar daha çok etkileniyor. Sigara, östrojen hormonunu azaltıyor ve böylece osteoporoz riskini daha fazla arttırmanın yanında menopoz dönemini de erkene çekiyor. Sigara, kemikleri daha zayıf, güçsüz hale getirmektedir.

Kalp ve Dolaşım Sistemi

Sigara kullanmak, kanınızda plak oluşmasına neden olur. Plak nedir? Kan damarlarınızın duvarına yapışabilen küçük cisimler gibi düşünebilirsiniz. Kan damarına yapışan arterler damarınızda kanın geçiş alanında daralmaya neden olur. Bu daralma kan akışını azaltır. Daha az akan ve yavaş akan kan pıhtılaşma oluşturarak kan dolaşımınızı durdurmaya, inme veya felç, kalp krizi oluşmasına neden olabilir.

Plakların damar yüzeyine yapışmasına ateroskleroz denilmektedir. Azalan kan akışı sonucu kalp atış hızınız artmaktadır. Sizce de gösterdiği bu etki korkunç değil mi? Birçok kalp rahatsızlığına yol açabilir. arterlerin duvarlarına yapışır (ateroskleroz), onları daraltır; bu kan akışı azaltır ve pıhtılaşma riskini arttırır.

En yaygın görülen rahatsızlıklar veya semptomlar ise koroner kalp hastalığı, kalp çevresinde bulunan dar veya tıkalı damarlar, kalp krizi, göğüs ağrısıdır.

Sigaradaki karbon monoksit ve nikotin kalbi daha hızlı çalıştırır. Bu nedenle, sigara içenler egzersiz yapmakta daha çok zorlanır ve nefes nefese kalırlar. Günde 5 adet veya daha az sigara kullanan bireyler bile erken yaşlarda kalp rahatsızlıklarının belirtilerini görebilir.

Bağışıklık Sistemi

Bağışıklık sistemi vücudu enfeksiyondan ve hastalıklardan korur. Bağışıklık sistemini tehlikeye atan bu durum sonucu solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanma riski artar.

Sigara içmek, hücreleriniz için zehirli kimyasal madde anlamına gelir ve sürekli tepki oluşturur. Bunun sonucunda crohn hastalığı ve romatoid artrit gibi otoimmün hastalıklara neden olabilir. Farklı gelebilir ama sigara kullanmak tip 2 diyabet dediğimiz şeker hastalığıyla bağlantılıdır.

Çünkü, tütün kullanımı zehir kullanımı demektir. Derinizde, gözünüzde, dilinizde bulunan her bir hücreye de zehir anlamındadır. Hücrelerinize zarar verir, onları yıpratır ve sağlık problemlerine neden olur.

Akciğer ve Solunum Sistemi

Evet, herkesin en çok etkileneceğini düşündüğü organa geldik. Sigara içmekten vücudun belki de en etkilenen organı akciğerlerdir. Akciğerleri farklı şekillerde etkileyebilir.

Akciğerlerinizde oksijeni alan ve dolduran hava kesecikleri bulunur. Sigarayı her soluduğunuz anda oksijen yerine birçok kimyasal alveol dediğimiz bu keseciklere dolar ve onlara zarar verir. Reklamda veya internette gördüğünüz sağlıklı-sigara kullanan akciğer resimlerini hatırlıyor musunuz?

Maalesef ki her biri doğrudur. Akciğerlerinizde alveollere zarar vermekle kalmaz organ rengini bile değiştirir. Sigaradan kaynaklanan akciğer hastalığının fark edilmesi genellikle yıllar sürebilir. Hastalık gelişmedikçe kolay kolay teşhiş edilememektedir.

Bu rahatsızlıklardan birisi KOAH’tır.

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH): Uzun sürede oluşan ve gittikçe kötüleşen bir hastalıktır. Hırıltı, kısa kısa nefes alma ve göğüs sıkışmasına neden olur. ABD’de önde gelen üçüncü ölüm nedenidir. Maalesef, tedavisi yoktur.

Bir diğer rahatsızlık kronik bronşittir.

Kronik bronşit: Akciğerdeki hava yolları çok fazla mukus ürettiğinde öksürüğe neden olur.  Fazla mukus daha sonra iltihaplanır ve öksürük uzun süre devam eder. Zamanla bu enfeksiyon yara dokusu oluşturur. Mukus ise hava yollarını tamamen tıkayarak enfeksiyona neden olabilir. Tedavisi yoktur, ancak sigarayı bırakmak semptomları azaltabilir.

Amfizem: Akciğerdeki alveol dediğimiz keselerin sayısını azaltan ve aralarında duvarları parçalayan bir hastalıktır. Birey dinlenirken bile nefes alamaz hale gelir. Hastalığın ikinci aşamasında, hastalar sıklıkla sadece oksijen maskesi kullanarak nefes alabilirler. Tedavisi yoktur ve tersine çevrilemez.

Sigaranın neden olduğu diğer akciğer-solunum hastalıkları ise pnömoni, astım ve tüberkülozdur.

Ağız

Sigaranın kötü nefes, ağız kokusuna ve dişlerin sararmasına neden olduğunu görüyoruz. Ancak bu ağız kokusunun yanı sıra diş üzerinde lekeler oluşturur. Diş etlerinde rahatsızlık verir ve diş eti hastalığını oluşturur. Hatta dil üzerindeki hasarından dolayı tat alma yetisinde azalmaya, tatsız hissetme neden olabilir.

Doğurganlık

Sigara içen bayanların hamile kalmakta daha zorluk çekebilecekleri görülmüştür. Ayrıca  hamile kaldıklarında sigara içen kadınlar sadece kendi sağlıklarında değil bebek sağlığına da birçok risk getirmektedir:

• Erken doğum
• Düşük riski
• Ölü doğum riski
• Düşük doğum ağırlığı
• Ani bebek ölümü sendromu
• Bebek hastalıkları

Cinsel Sağlık

Sigara içen erkeklerde iktidarsızlık görülebilir. Çünkü sigara kullanımı az önce söylediğimiz gibi vücudunuzdaki tüm hücrelere zarar verir. Aynı şekilde penisteki kan damarlarında hasara neden olur. Aynı zamanda spermlere zarar vererek, sperm sayısını etkiler. Sigara içen erkeklerde sigara içmeyen erkeklere göre daha düşük sperm sayısına sahiptir. Bu tür cinsel problemlerle karşılaşan sigara bağımlıları keçiboynuzu gibi doğal tedavi yöntemlerine başvursalar da bu sadece hasarı onarmaya çalışmaktır. Problemin çözümü için sigara bırakılmalı, en yakın sağlık kuruluşunda tüm tetkiklerin doktor kontrolünde yapılması gerekmektedir.

Göz Sağlığı

Sigara içenlerin, yaşlılık döneminde kör olma riski dört kat daha fazladır. Sigara, göz rahatsızlıklarında şu riskleri arttırabilir:

Katarakt: göz merceğinin bulanıklaşması anlamına gelir. Bulanık görme, ışık hassasiyeti ve görme kaybı belirtileri içerir. Sigara, katarakta yakalanma riskini iki katına çıkarır.
Makula dejenerasyonu: görme alanının merkezinde bir kayba neden olur. Belirtileri; lekeli ve bulanık görme, düz çizgileri eğri olarak algılamadır. Sigara kullanmak, maküla dejenerasyonuna yakalanma riskinizi üç katına çıkarır.
Üveit: gözün ortasında bir iltihaplanmadır. Ağrı, kızarıklık ve göz hassasiyeti semptomlarını gösterir. Sigara kullanmak göz sağlığınız bozabilir ve rahatsızlıklara neden olabilir.

Cilt

Sigara içmek, hem iç organlarınızı hem de görünüşünüzü etkiler. Cildin yaşlanma sürecini hızlandırır. Hücrelerdeki oksijen miktarını azalttığından daha donuk ve gri ir cilt ortaya çıkarır. Cilt görünümünüzü 10-20 yıl yaşlandırabilir. Göz ve ağız çevresinde kırışıklık oluşturması 3 kat daha fazla olur.

Sedef hastalığına bile neden olabilir. 2007’de yapılan bir araştırmaya göre,10 yıldır veya daha az bir süredir günde bir paket sigara içiyorsanız, sedef hastalığı riski % 20 artar; 11-20 yıldır içiyorsanız riskiniz % 60 oranından daha da yüksektir. 20 yılı aşkın süredir sigara kullananların sedef hastalığına yakalanma riski diğerlerinden iki kat daha yüksektir.

Kanser

Sigara, kanser ölümlerinin yaklaşık yüzde 30’una neden olur. Akciğer kanseri vakalarında, ölümlerin yaklaşık yüzde 80’i sigara içmekten kaynaklanır. Akciğer kanseri hem kadınlarda hem erkeklerde kanser ölümünün en önde gelenidir. Tedavisi de son derece zor gerçekleşir. Tütün dumanı içinde yaklaşık 7.000 kimyasal madde bulunur ve bunların yaklaşık 70’i doğrudan kansere neden olmaktadır.

Sigara, sadece akciğer kanseriyle kalmaz aşağıdaki kanser çeşitleri içinde risk faktörüdür:

• Ağız
• Larenks
• Farinks (boğaz)
• Özofagus (yemek borusu)
• Böbrek
• Karaciğer
• Mesane
• Pankreas
• Mide
• Kolon / rektum
• Miyeloid Lösemi

Bunun gibi birçok kanser çeşidine neden olmaktadır. Sadece sigara olarak düşünmemelisiniz. Puro, pipo içiciliği, mentol sigaraları, çiğneme tütünü ve diğer tütün biçimleri kanser ve diğer sağlık problemlerine neden olur. Tütün kullanmak için güvenli bir yol yoktur. Her hücrenize zarar vermektedir. Sadece size değil çevrenizdekileri de etkilemektedir.

Sigarayı Bırakmanın Faydaları

Sigarayı bırakmak yaşanılacak olan veya yaşanılan sağlık problemlerini azaltır. Felç geçirme riski sigarayı bıraktıktan 2 yıl içerisinde sigara içmeyenlerin yarısına, 5 yıl sonunda ise sigara içmeyenlerin oranına düşmektedir. Uzun süreli bile olsa sağlığınızı geri kazanmanız mümkündür.

Sigara kullanmayı bırakanlarda ağız, boğaz, özofagus (yemek borusu kanseri) ve mesane kanseri riskleri 5 yıl içerisinde yarıya düşer. Akciğer kanseri riski ise 10 yıl sonra yarıya düşer.

Genel olarak, sigarayı bıraktığınız andan itibaren hücreleriniz toparlanmaya ve sağlığınız düzenlenmeye başlar. Gelin bugün kendinize bir iyilik yapın ve sigarayı bırakın.